سیستم ۴-۰ را که به ایران آوردم به من گفتند دیوانه!/ بزرگترین اشتباهم گلاویز شدن با داور بود/ فارسی یاد گرفتم چون مترجمم حرفم را ترجمه نمی‌کرد

به گزارش پایگاه خبری فوتسال، شاید خیلی‌ها در فوتسال ایران هنوز ساویو سوسا، مربی برزیلی تیم فوتسال شن‌سا را به یاد داشته باشند. مربی فوق‌العاده فعال، خلاق و البته تندخویی که بارها قهرمانی ایران را با شن سا تجربه کرد و البته که صحنه‌های درگیری او در طول فصل با داوران نیز با جرائم طولانی مدت همراه بود. ساویو سوسای برزیلی پس از حدود ۱۷سال در گفتگویی با خبرنگار Fut5al به موضوعات نوستالژیک فوتسال ایران پرداخت که در ادامه می‌خوانید:

*چند بار با شن‌سای ساوه مقام قهرمانی کسب کردید؟

تقریباً ۳ یا ۴ بار به مقام قهرمانی رسیدیدم و خب تجربه خیلی خاصی بود، من ابتدا به عنوان بازیکن به ایران آمدم بعد مدیرعامل باشگاه شن‌سا آقای مرتضوی دست به تغییراتی زد و مرا به عنوان مربی تیم انتخاب کرد. هدایت تیم را بر عهده گرفتم و سعی کردم تیم را بر اساس ایده‌های خودم پایه‌ریزی کنم.

چند ماه اول کار سختی پیش‌رو داشتیم چراکه بازیکنان تیم را تغییر دادیم و چند بازیکن جوان به تیم اضافه کردم. به عنوان مثال، محمد کشاورز اگرچه عضو تیم بود ولی بازیکن فیکس نبود، افشین کاظمی هم همینطور. تغییرات بزرگی در تیم انجام دادیم. در آن مقطع دروازه‌بان نداشتیم چراکه سنگربان تیم‌مان که در تیم‌ملی هم به عنوان بازیکن فیکس عضویت داشت از شن‌سا رفته بود. دو دروازه‌بان جدید پیدا کردیم که یکی از آن‌ها مصطفی نظری بود که شناخته شده نبود که به همراه دو دروازه‌بان دیگر تیم ما شروع به کار کرد.

*رمز کسب قهرمانی‌های پیاپی شما در تیم شن‌سا چه بود؟

فکر می‌کنم زمانی که هدایت تیم شن‌سا را در ایران به عهده گرفتم نکته اساسی تمرکز روی مباحث آمادگی جسمانی و تاکتیکی بود. چراکه در آن مقطع تیم‌ها در ایران صرفاً از دو سیستم ۳-۱ و ۲-۲ استفاده می‌کردند. از آنجایی که من سابقه طولانی بازی در لیگ اسپانیا را داشتم و در مکتب زِگو (مربی سرشناس برزیلی شاغل در لیگ اسپانیا در آن مقطع) پرورش یافته بودم و او بود که خالق سیستم ۴-۰ در فوتسال بود. من سیستم ۴-۰ را در اسپانیا آموخته بودم. زِگو مربی خاویر لوزانو و بسیاری از بازیکنان سرشناس و خود من بود.

*پس شروع ۴-۰ را در ایران مربوط به خودتان می‌دانید؟

بله. من شروع به کارگیری سیستم ۴-۰ در ایران کردم. این سیستم نیاز به دوندگی زیاد داشت که هرتیمی قادر به اجرایش نبود. خب وقتی به کارگیری این سیستم را آغاز کردم خیلی از بازیکنان تمایل زیادی به استفاده از این روش را نداشتند و حتی برخی مربیان در آن مقطع مرا دیوانه خطاب می‌کردند چراکه به اعتقاد آن‌ها این سیستم بسیار پیچیده و از نظر فیزیکی خسته‌کننده بود. در نهایت، ما تمرینات پرفشاری را پشت‌سر گذاشتیم. اگر از بازیکنانی مثل محمد کشاورز و افشین کاظمی، ابراهیم مسعودی و احسان زحمتکش بپرسید آنها شاهد این پروسه بودند. مربی بدنساز آن دوران من شفیعی بود که مربی خوبی بود و البته شنیدم متاسفانه به دلیل ابتلا به ویروس کوید فوت چند ساله قبل فوت کرد. در آن مقطع قهرمانی‌های زیادی را کسب کردیم ولی این حاصل تلاش مستمر و طاقت‌فرسا بود به طوری که سه بار در روز جلسه تمرینی داشتیم. (صبح تمرینات جسمانی، ظهر و عصر تاکتیک)

بازیکنان به طور دائم در طول سه ماه در ساوه اقامت داشتند. توانستیم یک تیم بزرگ بسازیم و رمز موفقیت ما همین مساله بود. اگر دقت کنید خود تیم‌ملی برزیل هم در آن مقطع از سیستم ۴-۰ استفاده نمی‌کرد و به دلیل داشتن راس کلاسیک همیشه از سیستم ۳-۱ استفاده می‌کرد.

*آن سالها سرمربی تیم‌ملی هم جواندیرو برزیلی بود، رابطه شما با او چطور بود؟

خوب بود اما یک نکته را باید بگویم. شاید در تصور خیلی از علاقه‌مندان فوتسال، نسل طلایی ایران در آن مقطع توسط جوراندیرو دوترا ساخته شد ولی حقیقت این است که شالکه تیم‌ملی ایران را تیم شن‌سا تشکیل می‌داد. از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۸ تیم‌ملی به یک شکل بازی می‌کرد و از آن به بعد به شکلی کاملاً متفاوت در پیش گرفت. هیچ‌کس در ایران از سیستم ۴-۰ استفاده نمی‌کرد . خود وحید شمسایی هم در دوران درخششش در قالب سیستم ۳-۱ بازی می‌کرد و در قالب سیستم ۴-۰ جای نمی‌گرفت.

*شما کاشف چه بازیکنان معروفی در ایران بودید؟

خب خیلی از بازیکنان. مصطفی نظری که خیلی شناخته شده نبود، افشین کاظمی که البته خیلی تاکتیکی نبود ولی بازیکن بسیار سریعی بود. از طرف دیگر، من بازیکنان دیگری را آماده کردم که از تیم‌های دیگری آمده بودند و به آن‌ها بهای زیادی داده نمی‌شد ولی در تیم من درخشیدند.

*خاطرمان هست که در دوران مربی‌گری به شدت خشن و عصبی بودید؟

دلیلش این بود که قبلاً کیفیت قضاوت‌ها خوب نبود و من ازلیگی با سطح بسیار بالا می‌آمدم. من از بهترین لیگ دنیا که اسپانیا بود می‌آمدم با داوران خوب. من عصبی نبودم بلکه یک مربی حرفه‌ای بودم. فرض کنید یک مربی مثل من تمام هفته با بازیکنانش سخت کار می‌کند و آخر هفته یک داور بازی شما را خراب می‌کند و اتفاقی که در بازی مقابل علم و ادب در مشهد افتاد، داور آن بازی بسیار یکطرفه سوت می‌زد و حتی خودش بعد بازی در قطار بازگشت به تهران از من عذرخواهی کرد در یکی از صحنه‌ها مائورو بازیکن برزیلی من صرفاً داشت به شکل صحیح دفاع می‌کرد و بازیکن تیم علم و ادب اقدام به شبیه‌سازی کرد و خودش را روی زمین انداخت و خطای اشتباه اعلام شد.

به همین دلیل آنقدر از سوت‌های اشتباه داور عصبانی بودم که پس از بازی به وسط زمین رفتم تا با او گلاویز شوم و البته که یکی از بزرگترین اشتباهاتم بود.

* چطور این‌قدر خوب فارسی صحبت می‌کنید؟

از آنجایی که مترجم من با آن احساس و هیجانی که می‌خواستم با بازیکنان صحبت نمی‌کرد و تمام صحبت‌های مرا ترجمه نمی‌کرد، به همین دلیل فارسی را یاد گرفتم.

*با کدام یک از مربیان ایرانی هنوز ارتباط دارید؟

با محمد ناظم الشریعه سرمربی سابق تیم‌ملی ایران در ارتباط بودم.

*خاطرم هست که یک بار با شن‌سا در تورنمنت غیررسمی باشگاه‌های جهان، قهرمان هم شدید.

بله، این تورنمنت در کشور پرتغال برگزار شد که شیوه برگزاری آن شبیه جام‌جهانی بود. چند تیم از اسپانیا، ایتالیا، فرانسه و پرتغال در این تورنمنت حاضر بودند. در بازی فینال مقابل اسپورتینگ لیسبون به پیروزی رسیدیم. قبل از آن تورنمنت من در لیگ پرتغال نیز بازی کرده بودم و این تیم و مربی‌اش را که شاکله تیم‌ملی پرتغال را تشکیل می‌دادند را به خوبی می‌شناختم و همیشه با او رقابت داشتم. در طول بازی هم خیلی رقابت تنگاتنگی داشتیم و بازی را ۱۰-۴ بردیم. آن‌جا از پاورپلی استفاده کردم و حتی بعد از بازی مربی حریف آنقدر ناراحت بود که حتی با هم دست ندادیم. در مصاحبه مطبوعاتی گفتم خیلی‌ها در ایران به پتانسیل این تیم و بازیکنانش باور نداشتند و ما نشان دادیم توان واقعی این تیم چقدر است.

هرچند برخی از کارشناسان مثل حسین شمس اذعان کردند که آن تیم، تیم اصلی اسپورتینگ نبوده ولی این مطلب حقیقت نداشت. حتی هنگامی که با وحید شمسایی پس از بازگشت به ایران که در تیم تام ایران خودرو بازی می‌کرد صحبت کردم او هم تصدیق کرد که اسپورتینگ با تیم اصلی‌اش مقابل ما حاضر شده بود. خاطرم هست در آن مقطع از باشگاه بنفیکا هم برای مربی‌گری به من پیشنهاد داده شد و نپذیرفتم و تصمیم گرفتم یکسال دیگر در ایران بمانم.

*دستاورد حضور سایو در ایران به نظر خودت چه بود؟

خاطرات خوبی در ایران داشتم و توانستم تجربه‌ای متفاوت برای فوتسال دوستان ایران خلق کنم و فکر می‌کنم به این باور رسیدند که می‌توانند هر تیمی را در دنیا شکست دهند. باور کنید اگر مربی تیم‌ملی ایران در جام‌جهانی قبلی بودم می‌توانستم این تیم را قهرمان دنیا کنم چراکه قدرت‌های بزرگ مثل برزیل، ایتالیا و اسپانیا سطح خوبی نداشتند و نکته اساسی شیوه کار با بازیکنان بود.

*تفاوت تیم ملی ایران در آن مقطع و این مقطع چه بود؟

شاید بازیکنان نسل قبل تاکتیکی‌تر بودند و بازیکنان فعلی توانایی تکنیکی بالاتری دارند. ترکیب تکنیک و تاکیتک می‌تواند ایران را در جمع برترین تیم‌های دنیا قرار دهد. در آن مقطع وقتی این مطلب را گفتم خیلی‌ها صحبت‌های مرا به تمسخر گرفتند.

*چرا ایران در حال حاضر یک دروازه‌بان به روز (توانا در بازی با پا) و مطابق استاندارد سطح اول جهان ندارد؟

دلیلش ساده است. تمرینات آماده‌سازی اختصاصی به شکل درست وجود ندارد. به نظرم، مصطفی نظری به دلیل کار با مربیان مختلف داخلی و خارجی می‌تواند یک مربی دروازه‌بانی عالی باشد که نفهیدم چطور شد که از تیم ملی ایران رفت.

*بازیکنان شناخته شده‌تر ایران در خارج از کشور چه کسانی هستند؟

حسین طیبی، وحید شمسایی، محمد کشاورز، محمد هاشم‌زاده و چند بازیکن اخیر که در اسپانیا بودند که الان اسمشان در ذهنم نیست.

*سوال آخر اینکه هنوز هم کار فوتسال می‌کنید؟

اکنون خیر. در سوئیس زندگی می‌کنم و شرکت طراحی لباس دارم اما هنوز عاشقانه فوتسال ایران و جهان را دنبال می‌کنم.

مصاحبه: مهدی جاویدی

ترجمه: فرحان غضبان