فواید یکنواخت قضاوت کردن

به گزارش پایگاه خبری فوتسال ایران، عقیده عمومی مربیان و بازیکنان بر آن است که داور خوب باید به سود آنها سوت بزند و همه اشتباهات را متوجه تیم حریف کند در حالی‌که چنین مسئله‌ای به هیچ عنوان نمی‌تواند قابل قبول باشد.

بد نیست بدانید آلمانی‌ها معتقدند در پایان بازی حتی نباید از کار خوب داور هم تمجید کرد و وی را مورد تشویق قرار داد. آنها عقیده دارند ” خوب قضاوت کردن وظیفه هر داوری است و هر داوری خوب قضاوت کند، وظیفه خود را انجام داده و بنابراین نیازی به تحسین ندارد ”

حالا از نظر ما ایرانی ها داور خوب چه کسی است؟!

در فوتبال ایران هم مثل فوتبال آلمان، خوب قضاوت کردن وظیفه هر داوری است و پس از قضاوت‌های خوب هم کمتر شاهد تمجید و تعریف از داوران زحمتکش وطنی هستم. اما وای به روزی که یک داور ناخواسته اشتباهی مرتکب شود، آنگاه آسمان به زمین دوخته خواهد شد و تیم‌ها اشتباهات خود را به گردن داوران می‌اندازند و ضعف‌هایشان را در پشت قضیه داوری پنهان می‌کنند.

خلاصه آنکه چنان بلبشویی برپا خواهد شد و چوب تکفیر بگونه‌ای بالا می‌رود که کار برای قضاوت داوران سخت و سخت‌ تر می‌شود و داوران با استرس فراوانی پای به میادین خواهند گذاشت.

البته نباید فراموش کرد که این روزها اوضاع و احوال داوری کشور چندان مناسب نیست و منهای چند چهره مطرح کشورمان، سایر داوران با استرس وارد زمین شده و اشتباهات ریز و درشتی را مرتکب می‌شوند.

چه بسا ماجرای محسن قهرمانی و محرومیت وی هم مزید بر علت شده تا کسی به درستی نداند داور خوب کیست و چه خصوصیاتی باید در زمین فوتسال و فوتبال داشته باشد؟

شاید هم این وسط ما رسانه‌ها مقصر باشیم که درباره خصوصیات داور خوب کمتر نوشته‌ایم و تا دلتان بخواهد، داوران را نکوهش کرده‌ایم ولی نه! ایراد اصلی را باید بر مسئولان کمیته داوران وارد دانست که هنوز اختلافات لاینحل داخلی خود را مرتفع نکرده‌اند، چه برسد به مشکلات داوری فوتسال ایران!

انتظار مربیان و بازیکنان از داوران این است که بطور یکنواخت قضاوت کنند. تصمیمات آنان یکسان و دارای شرایط مشابهی باشد و قوانین را بطور مساوی برای هر دو رقیب اعمال نمایند. مربیان و بازیکنان اغلب اوقات عدم یکنواختی در قضاوت را مورد انتقاد قرار می‌دهند و همین مسئله آنان را دچار آشفتگی می‌کند.

مشکلات عدم یکنواختی

تجربه نشان داده است که عدم یکنواختی در قضاوت، مشکلات زیادی را بوجود می‌آورد. بازیکنان نسبت به تشخیص مجاز از غیر مجاز دچار شک و تردید می‌شوند. مربیان دچار ناکامی می‌شوند و به شایستگی‌های داوران کمتر اعتماد می‌کنند. داوران بیشتر سوت می‌زنند تا تیم یا بازیکن را بمنظور جبران اشتباهات قبلی جریمه کنند.

وقتی داور در تصمیم‌گیری خود دچار تردید شود، بازیکنان به درستی نمی‌دانند چه چیزی را مدنظر قرار دهند. اگر داوری یکبار از اعلام خطا چشم پوشی کرد و بار دیگر همین رفتار را خطا گرفت، بازیکنان و مربیان قطعا دچار سردرگمی خواهند شد. این بلاتکلیفی اغلب اضطراب، ناکامی، خشم و بالاخره بسیاری از رفتارهای فیزیکی منفی که از افراد متضرر سر می‌زند، را به دنبال دارد.

گرایش داور به سمت سوت زدن‌های بیش از حد، یکی از بزرگترین مواردی است که یکنواختی قضاوت را به مخاطره می‌اندازد. وقتی از مربیان سوال شد ” آیا احساس می‌کنید که داوران می‌خواهند سوت اشتباه خود را با یک سوت دیگر جبران کنند؟ ” اکثر آنان به این سوال پاسخ مثبت دادند!

در نگاه اول، ممکن است این کار اجرای عدالت باشد ولی سوت زدن بیش از حد به منظور برقراری تعادل ضمن وابسته‌سازی بازی به سوت‌های اغلب اشتباه، وضع را بدتر می‌کند.

دستیابی به یکنواختی در قضاوت

یکنواختی واقعی در قضاوت از طریق تلاش در جهت متعادل کردن تصمیم‌های قضاوتی ایجاد نمی‌شود بلکه با بکار بردن تفسیر ثابتی از قوانین مسابقه، می‌توان به یکنواختی واقعی دست یافت.

دو وضعیت رقابتی دقیقا مثل هم نیستند؛ یعنی وظیفه داور اینست که تفسیر قوانین را مطابق قوانین بین‌المللی بکار گیرد. انجام این کار سبب یکنواختی و عدالت در تصمیمات داور می‌شود و در واقع تفسیر و تشخیص درست، مبنای بنیادی یکنواختی است.

یکنواختی قضاوت در طی بازی، که لازمه آن تفسیر یکسانی از قوانین مسابقه است، امری ضروری در قضاوت می‌باشد. با این حال یکنواختی قضاوت در بین داوران نیز به همین اندازه مهم است یعنی داور خوب باید قوانین را به‌درستی و با یکسانی در داخل و خارج از بازی اعمال کند.

ظرفیت‌های لازم برای یکنواختی

دستیابی به یکنواختی برای یک قضاوت عالی، مستلزم دو ظرفیت است. ظرفیت اول شامل نشان دادن تکنیک صحیح، دانستن قوانین و ارائه ویژگی‌هایی است که قبلا توصیف شد. اگر داوران به دلیل این‌که اشرافی بر تفسیر قوانین، جای‌گیری اصولی و تکنیک‌های قضاوتی خاص رشته ورزشی خود ندارند، به راحتی دچار عدم یکنواختی در قضاوت می‌شوند، این نقص‌ها را زمانی می‌توانند برطرف سازند که به نوعی به یکنواختی در قضاوت دست یابند.

دومین ظرفیت شامل مهارت‌های روانی و هیجانی است. قضاوت یکنواخت به یک حالت روانی پایدار نیاز دارد. فراز و نشیب در عملکرد اغلب رابطه مستقیمی با بی‌ثباتی‌های روانی دارد. یک داور خوب، به یک چهارچوب روانی صحیح و حفظ آن در طی شرایط مسابفه نیاز دارد تا بتواند به کمک آن قضاوتی یکنواخت و درست را در بازی انجام دهد.